Stanisław Skalski - GALERIA ZDJĘĆ

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 27 listopada 1915 w Kodymie (na Ukrainie) w rodzinie agronoma, jako jedyne dziecko.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości osiadł w jej okrojonych granicach i zamieszkał początkowo w Dubnie, gdzie ukończył gimnazjum i zdał maturę w 1933.

Już w młodości myślał o lotnictwie.

Rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej, a potem w Szkole Nauk Politycznych lecz szybko z nich zrezygnował. Czas spędzał głównie w Aeroklubie Mokotowskim, by popatrzeć na loty, posprzątać hangary, czy umyć samolot.

W 1935 porzucił studia i wstąpił do wojska. W 1936 dostał się do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie ("Szkoły Orląt"); został wzorowym jej absolwentem.

Ogółem podczas kampanii wrześniowej odbył 26 godzin lotów.

Bitwa o Anglię

Po kampanii wrześniowej 17 września 1939 r. Skalski przekroczył granicę państwową, przedostał się z Rumunii, przez Bejrut i Włochy do Francji.

W styczniu 1940 przedostał się do Wielkiej Brytanii gdzie po przeszkoleniu na brytyjskich samolotach, został przydzielony do brytyjskiego 501 Dywizjonu Myśliwskiego Royal Air Force, w składzie którego wziął udział w bitwie o Anglię.

Latał myśliwcem Hawker Hurricane. Już pierwszego dnia, 30 sierpnia 1940 zestrzelił bombowiec He 111. W ciągu kolejnych dni zestrzelił kilka dalszych samolotów;

5 września 1940 sam został zestrzelony nad Anglią, lecz mocno poparzony zdołał z trudem wydostać się z płonącej kabiny i wyskoczyć ze spadochronem, odniósł przy tym kontuzję. Do latania powrócił pod koniec października 1940.

Afryka Północna i Sycylia

W lutym 1943 zgłosił się do Polskiego Zespołu Myśliwskiego (Polish Fighting Team), działającego od marca do maja 1943 w Afryce Północnej. W uznaniu dla umiejętności pilotów, a zwłaszcza Skalskiego jako nazwano ten zespół myśliwski "cyrkiem Skalskiego".

W 1943 został Skalski awansowany do stopnia majora w Polskich Siłach Zbrojnych i do stopnia wing commander (podpułkownika) w RAF (lotnictwo angielskie).

Po walkach w Afryce brał udział w desancie na Sycylii. Następnie powrócił do Anglii i w grudniu 1943 został dowódcą polskiego 131 Skrzydła Myśliwskiego, w składzie dywizjonów: 302, 308, 317. Latał wówczas myśliwcem P-51 Mustang III. 24 czerwca 1944 zaliczono mu ostatnie zwycięstwa, odniesione w nietypowy sposób – dwa zaatakowane przez niego nad Francją myśliwce Bf 109, zderzyły się ze sobą.

We wrześniu 1944 Skalski został wysłany do wyższej szkoły wojennej do Fort Leavenworth w USA gdzie prowadził wykłady z taktyki dla oficerów amerykańskiej 3 Armii Powietrznej. Próbował dostać się na staż do amerykańskich jednostek na Dalekim Wschodzie, lecz został odwołany do Anglii, gdzie służył do końca wojny.

Skalskiemu zaliczono oficjalnie, według tzw. listy Bajana, 18 zestrzelonych samolotów niemieckich, 2 zestrzelone zespołowo (zaliczone jako 11/12) i 2 prawdopodobnie oraz 4 i 1/3 uszkodzone. Sam był dwukrotnie zestrzelony podczas walki, po drugim zestrzeleniu ratował się na spadochronie i był mocno poparzony.

         Okres powojenny – czas PRL-u

Po wojnie Anglicy proponowali mu obywatelstwo, możliwość latania, wykładania w akademii. Zdecydował się wracać do Polski, mając świadomość zagrożenia i znalezienia się w więzieniu.

W 1947 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego pod fałszywym zarzutem szpiegostwa. Podczas śledztwa był brutalnie torturowany przez ubeków i  krótkiej rozprawie, został skazany na karę śmierci. Odmówił skorzystania z możliwości napisania prośby o ułaskawienie. 1951 Naczelny Sąd Wojskowy zatwierdził wyrok śmierci lecz wkrótce prezydent Bolesław Bierut wydał ułaskawienie, o które wystarała się matka skazanego. Kara śmierci została zamieniona na dożywocie. Postanowieniem Najwyższego Sądu Wojskowego z 11 kwietnia 1956 został uwolniony
w dniu 20 kwietnia tego roku. Przyznano mu odszkodowanie w wysokości 79 tys. zł.

W listopadzie 1956 powrócił do wojska i w stopniu majora został zatrudniony w sztabie Wojsk Lotniczych i Obrony Kraju. Pracował w lotnictwie do 1972 r.

W okresie PRL pozostawał bezpartyjny. W latach 80. XX w. zaangażował się w działalność Zjednoczenia Patriotycznego "Grunwald". W wyborach parlamentarnych w 1991 kandydował bez powodzenia do Sejmu z ramienia Chrześcijańskiej Demokracji w województwie bielskim.

Zmarł 12 listopada 2004 r. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W pogrzebie uczestniczył m. in. były Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski.

Odznaczenia

Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Order Krzyża Grunwaldu III klasy

Krzyż Walecznych (czterokrotnie)

Medal Lotniczy (czterokrotnie)

Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Medal Za udział w wojnie obronnej 1939

Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie

Medal 10-lecia Polski Ludowej

Medal 30-lecia Polski Ludowej

Medal za Warszawę 1939-1945

Medal Zwycięstwa i Wolności 1945

Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"

Srebrny Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"

Złoty Medal "Za zasługi dla obronności kraju"

Srebrny Medal "Za zasługi dla obronności kraju"

Brązowy Medal "Za zasługi dla obronności kraju"

Medal Komisji Edukacji Narodowej

Krzyż Więźnia Politycznego

Medal Polonia Mater Nostra Est (2000)

Brytyjski Distinguished Service Order

Brytyjski Distinguished Flying Cross (trzykrotnie)

Brytyjska 1939-1945 Star z klamrą "Battle of Britain"

Brytyjska Africa Star z klamrą "North Africa 1942-43"

Brytyjska Air Crew Europe Star z klamrą

Brytyjski Defence Medal

Brytyjski War Medal 1939-1945

Francuski Croix du Combattant

Francuski Croix du Combattant Volontaire 1939-1945

Francuski Medal Pamiątkowy za Wojnę 1939-1945 (Medaille commemorative de la Guerre 1939-1945)