W historii Kamionki Małej nie było tak licznej inteligencji jak w niektórych wioskach naszej gminy ale i nasza miejscowość może pochwalić się kilkoma wybitnymi jednostkami, do których należą między innymi ks. Michał Krawczyk, księża Orłowie z Malinisk, ks. Józef Bukowiec i inni. Jest rzeczą oczywistą, że główną rolę w kształceniu młodego pokolenia odgrywa szkoła. Jej powstanie w 1888 roku znacznie przyczyniło się do upowszechnienia oświaty we wsi i sięgnięcia po wyższe wykształcenie przez niektórych jej mieszkańców. Zanim powstała szkoła, od 1853 roku niektóre dzieci wiejskie nauczane były w prywatnych szkółkach (domach) przez nieetatowych nauczycieli. Takimi nauczycielami byli: Wawrzyniec Stach z Brzezia (Krosna), ks. Tomasz Lubaś i miejscowy organista Jan Kępa. Nawet takie prymitywne formy edukacji dawały efekty i pchały młodych chłopców ku dalszej edukacji w gimnazjum (głównie w Bochni). Mimo ciężkich warunków zarówno w rodzimej wsi jak i w miejskich gimnazjach, młodzi ludzie kończyli szkoły stając się zalążkiem kamieńskiej inteligencji. Dziś o edukację jest dużo łatwiej. Znaczny procent naszej młodzieży sięga po wyższe wykształcenie. Wiele też mamy osób pochodzących z naszego środowiska, z których możemy być dumni.

Prezentujemy kilka postaci, żyjących na przełomie XIX i XX wieku, które mimo trudnych warunków wykształciły się i dały dobre świadectwo naszej wiosce. Są to: osoby duchowne (7 osób), nauczyciele (3 osoby), urzędnicy (2 osoby) oraz artyści – samouki (2 osoby).

 

Księża, zakonnicy i zakonnice

Ks. Michał Krawczyk

Urodził się 13 sierpnia 1884 roku jako syn Macieja (nr domu 28 na Dudzinie). Po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę w gimnazjum w Bochni a następnie studia teologiczne w Tarnowie. Po święceniach kapłańskich w 1909 roku pracował w różnych placówkach duszpasterskich diecezji tarnowskiej. Był kandydatem na studia muzyki kościelnej w Ratyzbonie, lecz nie doszły one do skutku. Od 1920 roku pracował w diecezji poznańskiej. W Gostyniu pod Poznaniem prowadził konwikt chłopców u księży Filipinów i w gimnazjum męskim uczył religii, łaciny, języka polskiego i historii. Następnie pracował w gimnazjum im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, studiując równocześnie muzykę w konserwatorium muzycznym, pod kierunkiem wybitnego kompozytora Feliksa Nowowiejskiego. Ze względów polityczno – wychowawczych został wcześnie przeniesiony na emeryturę. Wolny czas poświęcał na prowadzenie kursów organistowskich, na pracę kompozytorską, którą rozpoczął jeszcze w gimnazjum w Bochni. Księgarnia św. Jacka w Poznaniu wydawała jego utwory muzyczne w zbiorach: „Graj pieśni – zbiór pieśni okolicznościowych na uroczystości szkół średnich, na cztery głosy mieszane"; następnie większe i mniejsze utwory muzyczne kościelno – religijne na solo z organami; Pieśni i Msze św. śpiewane na 2, 3, 4 głosy dla chórów. Ponadto pieśni patriotyczne na 4 głosy, polonezy, pieśni rozrywkowe. Kś. Michał Krawczyk jest również autorem pieśni ku czci św. Katarzyny, śpiewanych wyłącznie w naszym kościele.

 

Ks. Józef Orzeł

 

Urodził się w 1872 roku. Ukończył gimnazjum w Bochni a następnie studia teologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Po otrzymaniu święceń kapłańskich w 1898 roku pracował jako ksiądz wikary w Wieliczce. Następnie do roku 1924 był katechetą szkoły powszechnej i szkoły przemysłu drzewnego w Zakopanym. Przez 14 lat pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia kupców i rzemieślników „Gwiazda” i kapelana tamtejszego „Sokoła”. Od 1924 roku był katechetą szkolnym w Bieżanowie. Wraz ze swym młodszym bratem Wojciechem, w rodzinnym osiedlu Maliniska ufundował podczas I wojny światowej piękną kaplicę z ciosanego kamienia w stylu gotyckim. Poświęcenie kaplicy odbyło się w 1918 roku. Posiada ona przywilej przechowywania Najświętszego Sakramentu.

 

O. Stanisław Chochliński

 

Urodził się 1874 roku, zmarł w 1930 roku. Wstąpił do Zgromadzenia OO. Redemptorystów. Święcenia kapłańskie przyjął w 1901r. Pracował jako misjonarz ludowy w Podgórzu koło Krakowa, w Toruniu oraz w Mościcskach. Był spowiednikiem bł. Anieli Salawy.

Ks. Wojciech Orzeł

Urodził się w 1878 roku, brat ks. Józefa. Uczęszczał do gimnazjum w Bochni. Studia teologiczne odbywał w Krakowie, święcenia kapłańskie otrzymał w 1903r. Pracował w Lubniu ( Lubieniu) i Ślemieniu, następnie był katechetą w szkole powszechnej w Wieliczce.

 

O. Edward Józef Zelek

Urodził się w Wojakowej w 1876 roku, zmarł w 1918 roku. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Kamionce, skąd pochodził jego ojciec. Po ukończeniu gimnazjum w Bochni wstapił do zakonu  Ojców Kapucynów. Po uzyskaniu święceń kapłańskich pracował w Krośnie, w Kutkorzu, w Sędziszowie i w Krakowie.

 

Ks. Józef Bukowiec

Urodził się w 1903 roku. Niższe gimnazjum ukończył w Bochni, wyższe w Tarnowie jako wychowanek Małego Seminarium Biskupiego. Po uzyskaniu Święceń kapłańskich pracował jako wikary i administrator parafii w Wietrzykowicach, w Szczurowej i w Jazowsku koło Starego Sącza. Następnie pracował w Dębicy i Witkowicach. Od 1936 roku objął probostwo w Grobli koło Bochni. Tam pracował aż do śmierci przez 39 lat. Był również dziekanem. Był człowiekiem bardzo skromnym a jednoczesnie bardzo odważnym i wytrwałym. Dał temu wyraz niejednokrotnie, a zwłaszcza podczas wojny i okupacji, udzielając róznorakiej pomocy zarówno ludności cywilnej jak i partyzantom. Na szczególną uwagę zasługuje jego gorliwa pobożność, którą bardzo ładnie wyraził ks. Bp Jerzy Ablewicz: ,,był wiernym współpracownikiem Boga w urzeczywistnianiu planu zbawienia..., był szambelanem Ojca Św." ks. Józef Bukowiec zmarł 19 kwietnia 1975 roku. Na jego pogrzebie był obecny ks. Bp Jerzy Ablewicz i około 150 księży a także ogromne rzesze wiernych.

S. Janina Katarzyna Orzeł

Pochodziła z Malinisk (nr domu 66), urodzona 15 kwietnia 1914 roku jako córka Wiktorii i Jana. Do szkoły w Kamionce uczęszczała w latach 1920 - 1928 a nastepnie  wstąpiła do Sióstr Służebniczek w Starej Wsi.

 

 

Nauczyciele

 

Paweł Czech

Żył w latach 1868 - 1926. Był pierwszym i najstarszym inteligentem pochodzącym z tej wsi (brat cioteczny ks. Krawczyka). W Nowym Sączu ukończył cztery klasy gimnazjalne, po czym z braku funduszu, przeniósł się do Seminarium Nauczycielskiego w Tarnowie. Po ukończeniu studiów pracował w różnych placówkach nauczycielskich, ostatnio w Porąbce Uszewskiej koło Brzeska.

 

Jakub Uryga

Urodził się 1 września 1902 roku; pochodził z "Podzabrzeży" nr domu 87 (rodzice Michał i Katarzyna). W szkole powszechnej w Kamionce uczył się w latach 1910 - 1916. Przed II wojną światową był kierownikiem szkoły w Horodzieju; podczas wojny pracował w mleczarni w Mszanie Dolnej.

 

Anna Matras

Urodziła się 11 kwietnia 1912  roku w rodzinie Stefanii i Walentego. Mieszkała "na Organistówce" (nr 136). Naukę w szkole pewszechnej w Kamionce rozpoczęła w wieku 6 lat. Uczyła się w niej w latach 1918 - 1924, po czym wyjechała do krewnych na Pomorze, pow. Grudziądz, gdzie najpierw uczyła się prywatnie a potem rozpoczęła naukę w  Seminarium nauczycielskim w Nieświerzu. Ukończyła je w 1932 roku i pracowała jako nauczycielka w okolicy Nieświerza. Była koleżanką Zofii Oleksy - nauczycielki ze Żmiącej.

 

 

Urzędnicy

 

Władysław Orzeł

Urodził się 4 kwietnia 1906 roku w Maliniskach (nr domu 66) w rodzinie Wiktorii i Jana. W 1912 roku jako 6-latek rozpoczał nauke w szkole powszechnej (chyba w Rozdzielu). Następnie uczył się jeden rok w Zakopanem, po czym przeniósł się (w 1917 r.) do Wieliczki, gdzie ukończył gimnazjum. Po roku studiów prawniczych odbył studium kolejowe i jako dyżurny ruchu pracował w Sokalu, potem w Wieliczce jako urzędnik kolejowy.

Karolina Zelkówna

 

Pochodziła z Górczyna. Urodziła się w 1914r. Szkołę powszechną ukończyła w Limanowej, od 1928 r. uczęszczała do Seminarium Nauczycielskiego w Nowym Sączu i ukończyła go złożeniem egzaminu dojrzałości. Przez następne 3 lata przebywała w rodzinnej wiosce, nie mogąc uzyskać posady nauczycielskiej. W tym czasie pomagała ks. prob. Brandowi w prowadzeniu działalności Akcji Katolickiej. W  1936 r. z braku perspektywy zatrudnienia, wstąpiła jako ochotniczka do Junackich Hufców Pracy. Przydzielona została do 7 żeńskiej kompani J.H.P. w Siemianowicach Śląskich, gdzie przez 3 lata przechodziła szkolenia praktycznie od najniższego stopnia podoficerskiego. W kwietniu 1939 r. otrzymała stopień oficerski "podprzewodnika" i stanowisko komendantki. W Siemianowicach pracowała do wybuchu II wojny światowej.

 

Artyści - samouki

Jakub Kuśnierz

Był zdolnym rzeźbiarzem, znanym w okolicy; wykonywał różne figury i prace ozdobne.

 

Jakub Chochliński

Artysta samouk. Wykonał wiele rzeźb, w tym szopkę do kościoła w Królówce

 

 

Inne osoby

 

Maria Stanisławczyk

Urodzona 14 września 1907 roku w Detroit (Michigen) w USA dokąd wyemigrowali jej rodzice: Regina i Stanisław w celach zarobkowych. Po powrocie do Kamionki mieszkali pod nr 44 (w dawnej karczmie Żyda). Dziewczynka rozpoczęła naukę w wieku 6 lat i okazała się być bardzo zdolną uczennicą - robiła po dwa stopnie w każdym roku szkolnym, tak, że w 1918 roku mając 11 lat rozpoczęła naukę w Gimnazjum im. św. Jadwigi w Nowym Sączu. Niestety ciężka choroba nie pozwoliła tej zdolnej dziewczynie nie tylko ukończyć szkoły ale brutalnie zakończyła jej życie.  Marysia zmarła w czasie nauki gimnazjalnej 21 lutego 1920 roku, będąc w III klasie, mając zaledwie 13 lat.

Stanisław Matras

Syn Stefanii i Walentego ur. 4 października 1906 roku. Pochodził z Organistówki (nr domu 136), był starszym bratem nauczycielki Anny Matras. Mając 6 lat rozpoczął naukę w szkole powszechnej w Kamionce. Po zakończeniu edukacji w tej szkole (1912 - 1917) uczęszczał przez 2 lata do prywatnego gimnazjum  w Żmiącej. Był, jak wczesniej jego ojciec, organista w Kamionce. W czasie drugiej wojny światowej aktywnie działał w partyzantce, schwytany przez Niemców został zakatowany w sądeckim więzieniu przez gestapo w 1944 r.